اعجاز در قرآن کریم (کتاب)«اعجاز در قرآن کریم» نوشته آقای حسن عرفان کتابی است که به بررسی ابعاد اعجازی قرآن کریم پرداخته است. ۱ - گزارش محتوادر بخش اول این اثر مباحث کلی اعجاز و تحدی مطرح گشته و نسبت به ضرورت شناخت اعجاز قرآن تاکید شده است. نویسنده شاهکارهای ادبی را به هیچ وجه قابل مقایسه با قرآن کریم نمی‌داند چرا که این گونه آثار اولا: همانند داشته‌اند. ثانیا: پدیدآورندگان آنها ادعای نبوت نداشته‌اند. در ادامه مؤلف طی چهار بخش ذیل به بررسی شیوه‌های اعجاز قرآن می‌پردازد. ۱.۱ - بخش اول«اعجاز بیانی قرآن» در این بخش تاکید می‌شود که واژه‌های قرآن چنان حکیمانه و شگفت و شایسته برگزیده شده است که هیچ واژه‌ای را با مترادفش نیز نمی‌توان عوض کرد. آشنایی و نامانوس نبودن واژگان به کار رفته در قرآن، خوش آهنگی واژه‌ها، ادب در گزینش واژه‌ها توسط قرآن مثلا در گزینش واژه‌هایی که کنایه از آمیزش و عمل جنسی است، واژه‌هایی که کنایه از آلت جنسی و عورت است، واژه‌های عفت آمیزی که کنایه از همجنس گرایی است و... ، نکته رسانی و نکته پردازی در گزینش واژه‌ها، نکته رسانی در گزینش جمع و مفرد نظیر واژه «ارض» که چهارصد و شصت و یکبار در قرآن آمده و همه مفرد است و واژه «حبر» که جمعش افصح است از همین رو چهار بار در قرآن آمده است و همه جمع است. فراگیری واژه‌ها، هماهنگی لفظ و معنا و... از جمله وجوه اعجاز بیانی قرآن به شمار رفته است. [۱]
اعجاز قرآن کریم، عرفان، ص۴۵.
۱.۲ - بخش دوم«اعجاز محتوای قرآن» در این بخش، پیراستگی قرآن از عیب‌ها، تناقضات و اختلافات، خستگی زا و ملال انگیز نبودن تحریف ناپذیری، جاذبه و تاثیر شگرف قرآن و عمل زایی قرآن، علم خیزی، خردانگیزی و علم گستری به نحوی که شکوه بی مرز قرآن انگیزه پیدایش علومی چون علم قرائت و تجوید، علم لغت و رشته‌های فرعی آن، علم اشتقاق و صرف، علم تاریخ و فلسفه تاریخ، علم تفسیر و غیره شد، تقلیدزدایی، نفی پندارباوری و ستایش از علم و علم جویان و نکوهش نادانان و جاهلان و عمومی کردن دانش و نفی طبقاتی بودن آن، نشانگر اعجاز محتوایی قرآن به شمار آمده است. [۲]
اعجاز قرآن کریم، عرفان، ص۱۰۳.
۱.۳ - بخش سوم«اعجاز علمی قرآن» پیشگوئی‌های علمی قرآن که در معبر همه علوم، استوار و سترگ ایستاده است، نظیر پیشگویی‌های این کتاب آسمانی در مورد حرکت زمین، حرکت منظم ماه و خورشید، قانون زوجیت و فراگیری آن، نقش کوهها در اعتدال زمین و... نقش انسان سازی قرآن، و شیوه قرآن در تاریخ نگاری، پیشگوئی‌های تاریخی، تحریف زدایی از چهره ادیان، ارائه سنن تاریخی و... از جمله ابعاد شگفتی زای اعجاز علمی قرآن به شمار می‌رود. [۳]
اعجاز قرآن کریم، عرفان، ص۱۵۰.
۱.۴ - بخش چهارم«اعجاز قرآن از منظر غیبی:» در این بخش پیشگویی‌های تاریخی قرآن درباره ناکام و نافرجام و تبه نسل شدن دشمنان پیامبر، پیشگویی غلبه رومیان بر ایرانیان و... از دیگر ابعاد اعجاز قرآن به شمار رفته است. ویژگی «تمدن سازی» و تمدن آفرینی، آسان فهمی قرآن در عین آنکه غنی‌ترین کتاب جهان است، آسان حفظی قرآن به نحوی که این کتاب بیشتر از هرکتابی در جهان حافظ و ازبرکننده دارد و نیز قوانین آسانی که در قرآن کریم آمده است و نیز معجزه عددی قرآن از دیگر ابعاد اعجاز این کتاب شریف به شمار رفته است. [۴]
اعجاز قرآن کریم، عرفان، ص۱۷۵.
۲ - ساختار کتابکتاب دارای پنج بخش اساسی ذیل می‌باشد: ۱- «مباحث کلی اعجاز و تحدی» که دربرگیرنده: سخن آغازین، ارتباطهای سه گانه، ضرورت شناخت اعجاز قرآن و غیره می‌باشد. ۲- «اعجاز بیانی قرآن» که عناوینی چون: درستی واژه‌ها، آشنایی واژه‌ها، خوش آهنگی واژه‌ها، فراگیری واژه‌ها و غیره را دربرمی گیرد. ۳- «اعجاز محتوای قرآن» که عناوین: پیراستگی از عیب‌ها و... ، نزول بر امی، فلسفه امی بودن حضرت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و... را دربر دارد. ۴- «اعجاز علمی قرآن» به پیشگویی‌های علمی قرآن، جامعیت و فراگیری قرآن، انقلاب انسانی، دانش و بینش تاریخی قرآن و شیوه تاریخ نگاری قرآن می‌پردازد. ۵- «اعجاز قرآن از منظر اخبار غیبی» عناوینی چون: پیشگویی‌های تاریخی، تمدن سازی، آسانیها و... را دربر دارد. البته لازم است «تمدن سازی»، «آسانیها»، «معجزه عددی» را هریک بخشی جداگانه به حساب آورد. ۳ - نسخه شناسینویسنده کتاب آقای حسن عرفان می‌باشد. این کتاب در قطع وزیری با جلد شومیز در ۱۸۸ صفحه برای اولین بار در سال ۱۳۷۹ شمسی توسط «دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی» منتشر شده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |